IZENA ETA HEDADURA

Mihi bikoitzeko aerofonoa, bereziki Nafarroako Errazkinen jaso zen tutubi edo tronpetaren berri; soinu-tresna ezaguna zen Araitz bailarako herrietan ere.

Larraun udalerriko herria izan arren, Araitz bailara aldera dagoen Errazkinen¹ gaztainondo makila bati kendutako azal zerrenda luze batez egiten da tutubia, tutu konikoa eratuz, sunprinuaren antzera. Azken honen aldean, mutur estuan mihi bikoitzeko pita sartzen zaio ordea. Pita hori egiteko beste gaztainondo makilatxo edo kimuren bati azala osorik ateratzen zaio, txulubitak egiterakoan bezala, tutu txiki bat lortuz. Tutu hau zanpatu eta tutubi edo tronpetaren mutur estuan jartzen da.

Sunprinuarekiko duen beste alde nabarmena, ez zaiola tonua aldatzeko zulorik egiten eta, beraz, nota bakarra ematen duela. Ez da soinu-tresna bete-betean beraz, gehiago izan da haurrentzat egindako hots-jostailua.

Zelestino Artola tutubia prestatzen. Errazkin, 1981. (Arg.: JMBA)

Zelestino Artolak egindako tutubia. JMBA Bilduma, 42. zk. (Arg.: Emovere-Soinuenea)

OHARRAK

¹ Beltran, 1996, 95. or.

ITURRIAK

Bibliografia

BELTRAN ARGINENA, J. M. (1978). Azal doiñuak: sumpriñu eta txulubite. Cuadernos de Etnología y Etnografía de Navarra, 29, 349-362. Institución Príncipe de Viana.

VIOLANT I SIMORRA, R. (1953). Els pastors i la musica. Barcino.

VIOLANT I SIMORRA, R. (1954). Instrumentos músicos de construcción infantil y pastoril en Cataluña. Revista de Dialectología y Tradiciones Populares, 10, 331-348 eta 548-590. CSIC.

Diskografia

BELTRAN ARGIÑENA, Juan Mari. (2017). Soinu-tresnak Euskal Herri Musikan. 1985-2010. Elkar-Soinuenea Fundazioa. KD DVD-E 968.

Ikus-entzunezkoak

BELTRAN ARGIÑENA, Juan Mari. (2017). Soinu-tresnak Euskal Herri Musikan. 1985-2010. Elkar-Soinuenea Fundazioa. KD DVD-E 968.

LARRUKERT, Fernando. (1978). Euskal herri-musika. Euskadiko Filmategia.